Het is algemeen bekend dat tijd voor Afrikanen een andere betekenis heeft dan voor westerlingen. Ik ben van het ene uiterste in het andere terechtgekomen. In Nederland leefde ik volgens mijn agenda. Ik plande bijna alle dagen en uren, zowel in mijn werk als privé. In Tanzania daarentegen is tijd van ondergeschikt belang.
Tijd is hier letterlijk ook anders. In plaats van 24 uur per dag, gaan ze hier uit van 2 keer 12 uur: 6 uur is 12 uur, 10 uur is 4 uur, en 3 uur ’s middags is 9 uur in de middag. Bij tijdsaanduidingen moet ik altijd het dagdeel vermelden, zoals morgen of middag want anders ontstaan er misverstanden.
Waar ik ook aan moet wennen is dat bijeenkomsten 1 of 2 uur later beginnen dan gepland of dat mensen niet komen opdagen zonder dat te melden. Wellicht zijn er op dat moment andere zaken belangrijker. De mensen waar ik mee werk hebben meestal wel een telefoon. Maar in de praktijk is die alleen maar om te ontvangen, niet om zelf te bellen of te sms’en, want geld voor een prepaid kaart ontbreekt. Vaak laten ze de telefoon één keer overgaan en verwachten ze dat ik dan terugbel.
Het moet gezegd worden dat het in Tanzania veel moeilijker is volgens de klok te leven dan in Nederland, want alles kost veel meer tijd: het huishouden doen, water halen, eten koken, boodschappen doen. Plannen is lastig want de kans dat iets tegenzit is veel groter. De mensen kunnen geen tijd kopen met auto’s, tractors, kraanwater, was- of afwasmachines, kant-en-klaar maaltijden, bonen in blik of geld uit de muur halen.
Ook reizen kost veel tijd, want de bus komt op onregelmatige tijden en stopt in ieder dorpje. Van Masasi naar Mtwara is 200 km. Met de auto ben je er binnen 3 uur, maar met de bus is het 5/6 uur, zonder pech. De meeste mensen hebben geen geld voor de bus of een fiets en moeten lopen, urenlang. Dat maakt voor mij de busreis leuker, want daardoor valt er van alles te zien op en langs de weg.
Eén ding blijft hetzelfde. Ook hier vliegt de tijd voorbij. Ik ben alweer ruim een half jaar in Tanzania. Mijn agenda voor de komende maanden is redelijk gepland: een workshop in Dar es Salaam en vrienden die op bezoek komen. Ook hier ontkom ik niet aan plannen, alleen nu in weken in plaats van dagen en uren.
